Hermanus Jan van der Heide

In de argieven fan de gemeente Sneek ontdekte ik jaren leden dat de ontwerper fan het tiedelijk oorlogsmonument Herman van der Heide was. Foor de meeste Snekers is hij ferder een onbekende kunstenaar. Seker nou alle aktiviteiten rond “Sneek 75 Jaar Vrij” wegens corona ferfalle, wurdt het tied wat meer over hem te fertellen.

Herman van der Heide woande met sien broers en susters an Kruizebroederstraat 29/31, het pand wêr later kleermaker Van der Werf in sitten het en wêr tegenwoordig Rapunzel sit. Hermans fader Albert was dêr kleermaker, oftewel had dêr tot 1959 een Maatkleding- en Confectiebedrijf.

Eén fan Hermans broers was Feike. Feike van der Heide. De Feike die in de Sneker Bloednacht fermoord is. In deel II fan het boek “Bezettingstijd in Friesland” beskrieft Pieter Wijbenga dit ferskrikkelijke gebeuren.

“Enkele minuten later stond de troep voor de woning van de heer A. van der Heide. Zoon Feike had enige dagen tevoren ruzie gehad met een NSB-er en dat vergrijp zou nu even beslecht worden. (...) Tegen Feike werd gezegd dat hij even mee moest komen naar het politiebureau. Het zou maar voor kort zijn. Zijn vader keek hem na toen ze vertrokken. Nog geen 2 minuten later klonk een schot”.

Je mochten toen in spertied niet buuten komme. Na een deurwaakte nacht in angstige spanning deurbracht te hewwen, fonden fader Albert en een fan sien andere soans het lichaam fan hun Feike op straat. Achteloas en genadeloas met een skot in de nek ombracht. Fader Albert is in 1963 in het Skûlplak overleden. Op Dodenherdenkingsdag 4 mei. Een betekenisfolle datum.

Tiedelijk oorlogsmonument

Na de oorlog werd een tiedelijk monument oprichten foor de oorlogsslachtoffers. Eerst stond het bij de brandweerkazerne op het Oud Kerkhof. Later kreeg het een plek op het Waagplein. Broer Herman van der Heide kreeg opdracht het tiedelijk oorlogsmonument te ontwerpen.

Herman was toen een beginnend kunstenaar. Hij su later naar Amsterdam ferhuze, wêr hij sich ontwikkelde tot een kunstenaar met een heel eigen stijl, die internationale opdrachten kreeg. Opfallend is dat hij een hele soad kunstwerken op en met bruggen maakt. Fooral brugleuningen. Google hem maar even.

Ok in Sneek het Herman van der Heide een kunstwerk op een brug ontworpen, namelijk het beeld “Zeilsport” dat jarenlang op de Oosterpoortsbrug staan het. Het is dêr in 1963 plaatst in opdracht fan de gemeente Sneek, ter gelegenheid fan de bouw fan de nieuwe Oosterpoortsbrug. Het werd útfoerd deur Betonbedrijf T.D. Joustra fan de Zwarteweg, dat ok de brug bouwd het.

Ferdwenen na anpassing krúspunt

Het kunstwerk is in oktober 2014 weghaald in ferband met de aanpassing fan het krúspunt. In de krant las ik dat het een nieuwe plek krije sú an de Houkesloot. Dêr hew ik echter nog niks over lezen. Toch jammer dat een beeld met su’n biesondere achtergrond sumar buuten beeld ferdwient. Het sú wel fijn weze at we hier niet weer opmerkingen hoeve te lezen over de rotonde op de Oosterpoortsbrug.

Dit was op spesjaal fersoek fan Peter van Egmond een ferhaaltsje over de broers Herman en Feike van der Heide en het beeld Zeilsport op de Oosterpoortsbrug. Su as altied binne ferbetering en aanfullingen weer fan harte welkom. Maak er nog maar een mooie dag fan allemaal